ในหลวง ร.๙ ผู้ทรงเป็นต้นแบบด้านกิจกรรมทางกาย

เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (ในหลวงรัชกาลที่ ๙) ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ เพื่อสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ อย่างหาที่สุดมิได้ ในนามศูนย์พัฒนาองค์ความรู้ด้านกิจกรรมทางกายประเทศไทย (ทีแพค) ได้จัดทำบทความเฉลิมพระเกียรติในหลวงรัชกาลที่ ๙ ผู้ทรงเป็นต้นแบบด้านกิจกรรมทางกาย เพื่อพสกนิกรชาวไทยตลอดมา

หากกิจกรรมทางกาย คือ สิ่งที่สร้างให้เราทุกคนมีสุขภาพกายและสุขภาพใจที่ดี ในหลวงรัชกาลที่ ๙ คือ ผู้ที่ทรงเป็นต้นแบบด้านกิจกรรมทางกาย และทรงนำมาปฏิบัติได้อย่างประเสริฐที่สุดแล้ว ด้วยพระจริยวัตรส่วนพระองค์ ทรงรักและใส่ใจพระพลานามัยให้สมบูรณ์แข็งแรงอยู่เสมอ และทรงงานเพื่อพสกนิกรชาวไทยให้มากที่สุดเท่าที่จะทรงทำได้ ดังพระราชดำรัสที่ว่า

“ …ร่างกายของคนเรานั้นธรรมชาติสร้างมาสำหรับให้ออกแรงใช้งาน มิใช่ให้อยู่เฉย ๆ ถ้าใช้แรงให้พอเหมาะพอดีโดยสม่ำเสมอ ร่างกายก็จะเจริญคล่องแคล่ว อดทน ยั่งยืน ถ้าไม่ใช้แรงเลย หรือไม่เพียงพอ ร่างกายก็จะเจริญแข็งแรงไปไม่ได้ แต่จะค่อย ๆ หมดแรงลงและหมดสภาพไปก่อนเวลาอันควร ดังนั้นผู้ที่ปกติมีการทำงานโดยไม่ใช้กำลังหรือใช้กำลังแต่น้อย จึงจำเป็นต้องหาเวลาออกกำลังให้พอเพียง ความต้องการตามธรรมชาติเสมอทุกวัน มิฉะนั้นจะเป็นที่น่าเสียดายอย่างยิ่งที่เขาจะใช้สติปัญญา ความสามารถของเขา ทำประโยชน์ให้แก่ตนเองและแก่ส่วนรวมได้น้อยเกินไป เพราะร่างกายอันกลับอ่อนแอลงนั้น จะไม่อำนวยโอกาสให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ… ”

(พระราชดำรัสในโอกาสประชุมสัมมนาเรื่อง “การออกกำลังเพื่อสุขภาพ” ณ มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อวันที่ ๑๗ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๒๓)

ท่านผู้ทรงเป็นแบบอย่างด้านกิจกรรมทางกาย (ด้านพระราชกรณียกิจ)

ท่านลองมองย้องกลับไปเมื่อหลายปีก่อน หลากหลายพระราชกรณียกิจที่พระองค์ท่าน ทรงพระราชดำเนิน (เดิน) ด้วยพระองค์เอง แม้นว่าภูมิประเทศจักทุรกันดารหรือห่างไกลมากเพียงใด ท่านก็ทรงเสด็จไปให้ถึง เพียงเพื่อทรงได้ใกล้ชิดและรับฟังปัญหาจากราษฎรให้ได้มากเพียงนั้น หลายท่านคงเคยเห็นพระองค์ท่านเสด็จเยี่ยมราษฎร ทรงปลูกต้นไม้ ทรงเกี่ยวข้าว รวมถึงพระราชกรณียกิจที่ท่านทรงลงพระหัตรด้วยพระองค์เอง จวบจนกระทั่งพระมังสา (เหงื่อ) ของพระองค์ท่านเต็มหน้าพระพักต์ (ใบหน้า) และพระวรกาย (ร่างกาย) โดยที่ท่านมิทรงเหน็ดเหนื่อย ย่อท้อ หรือหยุดนิ่งจากการทรงงานเพียงสักครั้ง เพราะนั่นเป็นผลมาจากปณิธานอย่างแน่วแน่ของพระองค์ท่าน ที่ทรงตั้งพระราชหฤทัย (ตั้งใจ) ในการดูแลพระวรกายและพระพลานามัยของพระองค์ท่านให้สมบูรณ์ แข็งแรง เพื่อทรงงานรับใช้พสกนิกรชาวไทยนั่นเอง

นอกจากนี้ พระองค์ท่านได้ทรงพระราชกรณียกิจมากมายนานัปการแล้ว พระองค์ยังทรงเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับพสกนิกรชาวไทย ในด้านการดูแลรักษาสุขภาพร่างกายของพระองค์ท่านให้แข็งแรงอยู่เสมอ เนื่องจากพระองค์ท่านทรงถูกปลูกฝังพระจริยวัตรแห่งความพอเพียงและความใส่ใจในการออกกำลังกายเพื่อดูแลสุขภาพพลานามัยจากรุ่นสู่รุ่น โดย“สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี” ตั้งแต่ทรงพระเยาว์

ท่านผู้ทรงเป็นแบบอย่างด้านกิจกรรมทางกาย (ด้านการพระราชดำเนินไปยังสถานที่ต่าง ๆ ในพระกิจวัตรประจำวัน)

ครั้งทรงทรงพระเยาว์ ในหลวงรัชการที่ ๙ ท่านทรงพระราชดำเนิน (เดิน) ไป-กลับโรงเรียนด้วยพระองค์เอง และโปรดการทรงจักรยานตั้งแต่ทรงพระเยาว์ จนกระทั่งเก็บหอมรอมริบเงินส่วนพระองค์เพื่อซื้อจักรยานด้วยพระองค์เอง อีกทั้งพระองค์ท่านยังโปรดการทรงจักรยานไปโรงเรียน แทนการเสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งอยู่เสมอ แม้ในยามน้ำมันมีราคาสูงก็ทรงเลือกยานพาหนะที่ไม่ใช้เชื้อเพลิงจากฟอสซิล พระองค์ท่านได้แสดงให้เห็นถึงความเรียบง่ายและพอเพียง ทั้งยังทรงปฏิบัติให้พระวรกายได้มีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา สมกับที่พระองค์ท่านถูกปลูกฝังพระจริยวัตรแห่งความพอเพียงและความใส่ใจในการออกกำลังกายเพื่อดูแลสุขภาพพลานามัยจากพระมารดาโดยแท้จริง

ท่านผู้ทรงเป็นแบบอย่างด้านกิจกรรมทางกาย (ด้านกิจกรรมนันทนาการและการกีฬา)

พระองค์ท่านทรงโปรดการออกกำลังกายเพื่อพระพลานามัยที่แข็งแรง ซึ่งพระองค์ทรงสนพระทัยในการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ เช่น “ทรงวิ่งเหยาะ” และ “ทรงเดินเร็ว” โดยทรงออกกำลังพระวรกายอย่างสม่ำเสมอตามหลักวิชาการ โดยท่านทรงบันทึกความดันพระโลหิตและชีพจรด้วยพระองค์เอง ทั้งก่อนและหลังการออกกำลังกายอย่างเป็นประจำ แม้นหลังจากพระอาการประชวรดีขึ้นท่านก็ทรงกลับมาออกกำลังพระวรกายเช่นเดิม โดยทรงมีพระราชดำรัสถึงความจำเป็น ความสำคัญ และหลักของการออกกำลังกาย ระบุว่า

“…การออกกำลังกายนั้น ถ้าทำน้อยไปร่างกายและจิตใจก็จะเฉา
แต่ถ้าทำมากไปร่างกายและจิตใจก็จะช้ำ การออกกำลังแบบมีระบบ
ทำให้ร่างกายแข็งแรงตลอดเวลา… ”

(ความตอนหนึ่ง ในพระราชดำรัสที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่ข้าราชบริพาร
หลังการออกกำลังพระวรกายประจำวันเพื่อฟื้นฟูพระวรกาย หลังจากทรงพระประชวรในปี พ.ศ. ๒๕๒๕)

ไม่เพียงเท่านั้น พระองค์ท่านยังทรงโปรด และมากด้วยพระอัจฉริยภาพทางด้านกีฬาที่หลากหลาย เช่น สกี แบดมินตัน เทเบิลเทนนิส เทนนิส เป็นต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งทรงสนพระราชหฤทัยใน กีฬาเรือใบ ทรงต่อเรือใบขึ้นด้วยพระองค์เอง ทรงทดลองแล่นเรือในสระน้ำภายในพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน และยังทรงก่อตั้งสโมสรเรือใบส่วนพระองค์ ชื่อว่า “สโมสรเรือใบจิตรลดา” พระองค์ทรงเคยเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาแหลมทอง ครั้งที่ ๔ ในปี พ.ศ. ๒๕๑๐ ทรงลงทำการแข่งขันประเภท “โอ เค” ร่วมกับ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ซึ่งทั้งสองพระองค์ทรงร่วมเก็บตัว และทำการแข่งขันในฐานะนักกีฬาทีมชาติไทยอีกด้วย

ดังนั้นพระองค์ท่านทรงเป็นพระราชาที่ทรงแสดงให้พสกนิกรชาวไทย ได้เห็นถึงความมุ่งมั่นตั้งใจในการดูแลรักษาสุขภาพร่างกายของพระองค์ท่านให้แข็งแรงอยู่เสมอ จากพระราชกิจวัตรประจำวันของท่าน ทั้งการทรงงาน โปรดการทรงจักรยาน โปรดการออกกำลังกายและการกีฬา ที่ทรงให้พระวรกายของพระองค์เองได้เคลื่อนไหวอยู่เสมอ ๆ เพื่อให้มีพละกำลังในการทรงงานเพื่อพสกนิกรชาวไทย ดังพระราชดำรัสที่ว่า…

“…การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรง เป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดีและสังคมที่มั่นคง
เพราะร่างกายที่แข็งแรงจะอำนวยผลให้สุขภาพจิตใจสมบูรณ์
และเมื่อมีสุขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้งร่างกายและจิตใจแล้ว ย่อมมีกำลังทำประโยชน์
สร้างสรรค์เศรษฐกิจและสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่…”

(ความตอนหนึ่งในพระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล
ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร เมื่อวันที่ ๒๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๒)

ซึ่งเป็นพระราชดำรัสที่แสดงให้พวกเราทุกคน เห็นถึงความสำคัญของการคงไว้ซึ่งการมีสุขภาพที่ดี ที่มิได้เพียงแต่เป็นประโยชน์ต่อตัวเราเอง แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติอีกด้วย ถึงแม้นวันนี้ พระองค์ท่านไม่ทรงอยู่กับพวกเราชาวไทยทุกคนเพียงแค่พระวรกาย แต่สิ่งหนึ่งที่พระองค์ท่านให้ไว้กับพสกนิกรชาวไทยทุกคนก็คือแบบอย่างที่พระองค์ท่านทรงปฏิบัติไว้อย่างประเสริฐ สมกับที่พระองค์ท่านทรงเป็น “กษัตริย์ผู้ทรงเป็นต้นแบบด้านกิจกรรมทางกาย” แด่ประชาชนชาวไทยอย่างแท้จริง

อ้างอิง

1. The standard. 2560. 9 วิธีดูแลพระวรกายตามแบบทรงปฏิบัติของในหลวงรัชกาลที่ 9. เข้าถึงเมื่อ 2 ธันวาคม 2563 https://today.line.me/th/v2/article/VMGL7l

2. ไทยรัฐ. 2558. ตามรอยพระราชดำรัส “การออกกำลังกายเป็นกำไรชีวิต” สุขภาพดีไม่มีขาย ถ้าอยากได้ต้องทำเอง. เข้าถึงเมื่อ 2 ธันวาคม 2563 จาก https://www.thairath.co.th/lifestyle/woman/516999

3. Shoptoro. 2560. กีฬาทรงโปรด” ของในหลวงรัชกาลที่ 9. เข้าถึงเมื่อ 2 ธันวาคม 2563 จาก https://bit.ly/2VBThzK.